HỆ QUI CHIẾU ĐƯỢC ĐỀ XUẤT CHO NGHIÊN CỨU TƯƠNG ĐỒNG-DỊ BIỆT TRONG GIAO TIẾP GIAO VĂN HOÁ VÀ SỰ CỐ DỤNG HỌC TRONG GIAO TIẾP LIÊN VĂN HOÁ: QUI CHIẾU TÁC ĐỘNG (GIAO TIẾP) (BÀI 4)

Nguyễn Quang1,
1 Trường Đại học Ngoại ngữ, ĐHQGHN

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Tiếp nối bài 3 giới thiệu về chiều qui chiếu ‘Tác động’ (giao tiếp), trình bày các kiểu mô hình giao tiếp chính yếu, tổng quan và phân loại một số kiểu mô hình/hệ hình/mạng giao tiếp liên văn hoá (ICC) và dân tộc học giao tiếp (EC) phổ dụng, bài viết này đề xuất một mô hình về ngôn ngữ và văn hoá trong tương tác (mô hình LCI). Đây là mô hình xuyên tác với 10 nhóm thành tố thuộc 3 loại: thành tố ảnh hưởng, thành tố tác động và thành tố biểu hiện. Mô hình này kết hợp giữa hai chiều qui chiếu ‘Tác động’ và ‘Biểu hiện’, đồng thời gợi mở cho chiều qui chiếu ‘Cấp mức’. Mạng thành tố cụ thể cho chiều qui chiếu ‘Tác động’ sẽ được trình bày trong bài tiếp sau.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

Asante, M. K. (1987). The Afrocentric idea. Temple University Press.
Asante, M. K. (2007). An Afrocentric manifesto: Toward an African Renaissance. Polity Press.
Asante, M. K. (2014). Afrocentricity: Toward a critical bibliography of a concept. In M. K. Asante & C. Ledbetter Jr. (Eds.), Contemporary critical thought in Africology and Africana studies (pp. 31-61). Lexington Books.
Asante, M. K. (2015). African pyramids of knowledge. Universal Write Publications.
Chang, H.-C., & Chen, L. (2015). Commonalities as an alternative approach to analyzing Asian Pacific communication: Some notes about the special issue. Journal of Asian Pacific Communication, 25(1), 1–21.
Chen, G.-M. (2017). The yin and yang of conflict management and resolution: A Chinese perspective. In X.-D. Dai & G.-M. Chen (Eds.), Conflict management and intercultural communication: The art of intercultural harmony (pp. 144-154). Routledge.
Chen, G.-M., & An, R. (2009). A Chinese model of intercultural leadership competence. In D. K. Deardorff (Ed.), The Sage handbook of intercultural competence (pp. 196-208). Sage.
Dai, X.-D., & Chen, G.-M. (Eds.). (2014). Intercultural communication competence: Conceptualization and its development in cultural contexts and interactions. Cambridge Scholars Publishing.
Dai, X.-D., & Chen, G.-M. (Eds.). (2017). Conflict management and intercultural communication: The art of intercultural harmony. Routledge.
Davel, E., Dupuis, J. P., & Chanlat, J. O. (2013). Cross-cultural management: Culture and management across the world. Taylor & Francis.
Ellis, R., & McClintock, A. (1990). If you take my meaning: Theory into practice in human communication. Edward Arnold.
Ember, C. R., & Ember, M. (2009). Cross-cultural research methods. AltaMira Press.
Gudykunst, W. B., & Kim, Y. Y. (1997). Communicating with strangers: An approach to intercultural communication (3rd ed.). McGraw-Hill.
Hymes, D. (1986). Models of the interaction of language and social life. In J. J. Gumperz & D. Hymes (Eds.), Directions in sociolinguistics (pp. 35-71). Wiley-Blackwell.
Johnstone, B., & Marcellino, W. (2010). Dell Hymes and the ethnography of communication. In R. Wodak, B. Johnstone & P. Kerswill (Eds.), The Sage handbook of sociolinguistics (pp. 57-66). Sage.
Karenga, M. (1997). Kawaida: A communitarian African philosophy. University of Sankore Press.
Karenga, M. (2000). Society, culture and the problem of self-consciousness: A Kawaida analysis. In L. Harris (Ed.), Philosophy born of struggle: Anthology of Afro-American philosophy from 1917 (2nd ed., pp. 236-251). Kendall Hunt.
Maude, B. (2011). Managing cross-cultural communication: Principles and practice. Palgrave Macmillan.
Miike, Y. (2003). Toward an alternative megatheory of human communication. Journal of Communication, 43(4), 105-116.
Miike, Y. (2010). Culture as text and culture as theory: Asiacentricity and its raison d’être in intercultural communication research. In T. K. Nakayama & R. T. Halualani (Eds.), The handbook of critical intercultural communication (pp. 190–215). Wiley-Blackwell.
Miike, Y. (2013). The Asiacentric turn in Asian communication studies: Shifting paradigms and changing perspectives. In M. K. Asante, Y. Miike & J. Yin (Eds.), The global intercultural communication reader (pp. 111-133). Routledge.
Miike, Y. (2017). Between conflict and harmony in the human family. In X.-D. Dai & G.-M. Chen (Eds.), Conflict management and intercultural communication: The art of intercultural harmony (pp. 38-65). Routledge.
Nakayama, T. K., & Martin, J. N. (2007). The “white problem” in intercultural communication research and pedagogy. In L. M. Cooks & J. S. Simpson (Eds.), Whiteness, pedagogy and performance: Dis/placing race (pp. 111-137). Lexington Books.
Nguyễn, Q. (2008). Giao tiếp phi ngôn từ qua các nền văn hoá. NXB Khoa học xã hội.
Nguyễn, Q. (2011). Giả thuyết về quan hệ văn hoá-giao tiếp. Ngôn ngữ, (260), 19-38.
Nguyễn, Q. (2020). Ngôn ngữ và văn hoá trong tương tác: Ngừng trệ giao tiếp và sự cố dụng học. Tạp chí Nghiên cứu nước ngoài, 36(2), 1-10. https://doi.org/10.25073/2525-2445/vnufs.4532
Nguyễn, Q. (2021a). Hệ qui chiếu được đề xuất cho nghiên cứu tương đồng-dị biệt trong giao tiếp giao văn hoá và sự cố dụng học trong giao tiếp liên văn hoá: Qui chiếu biểu hiện (văn hoá) – Bài 1. Tạp chí Nghiên cứu nước ngoài, 37(2), 1-16. https://doi.org/10.25073/2525-2445/vnufs.4696
Nguyễn, Q. (2021b). Hệ qui chiếu được đề xuất cho nghiên cứu tương đồng-dị biệt trong giao tiếp giao văn hoá và sự cố dụng học trong giao tiếp liên văn hoá: Qui chiếu biểu hiện (văn hoá) – Bài 2. Tạp chí Nghiên cứu nước ngoài, 37(5), 1-29. https://doi.org/10.25073/2525-2445/vnufs.4764
Nguyễn, Q. (2022). Hệ qui chiếu được đề xuất cho nghiên cứu tương đồng-dị biệt trong giao tiếp giao văn hoá và sự cố dụng học trong giao tiếp liên văn hoá: Qui chiếu tác động (văn hoá) – Bài 3. Tạp chí Nghiên cứu nước ngoài, 38(4), 1-21. https://doi.org/10.25073/2525-2445/vnufs.4857
Saville-Troike, M. (1996). The ethnography of communication. In S. L. McKay (Ed.), Sociolinguistics and language teaching (pp. 351-80). Cambridge University Press.
Saville-Troike, M. (2003). The ethnography of communication: An introduction (3rd ed.). Wiley-Blackwell.
Shannon, C., & Weaver, M. (1949). The mathematical theory of communication. University of Illinois Press.
Shi-xu (2014). Chinese discourse studies. Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1057/9781137365040
Smith, S. W., & Steven, R. W. (2010). New directions in interpersonal communication research. Sage.
Ting-Toomey, S, & Chung, L. C. (2012). Understanding intercultural communication (2nd ed.). Oxford University Press.