Việc sử dụng sáng tạo thành ngữ, tục ngữ trong tiểu thuyết sau 1975

Đỗ Thị Kim Liên1,
1 Trường Đại học Vinh

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt


Các công trình nghiên cứu về thành ngữ và tục ngữ từ trước đến nay thường tiếp cận thành ngữ, tục ngữ như những đơn vị tách rời ngữ cảnh, tách rời mục đích giao tiếp. Với cách tiếp cận mới, chúng tôi xem xét các thành ngữ, tục ngữ trên bình diện chức năng, gồm các điểm: (1) Xem xét ý nghĩa của thành ngữ, tục ngữ được đặt trong những bối cảnh nhất định, kết hợp với mục đích của người nói; (2) Xem xét cách dùng sáng tạo của các nhà văn về cấu trúc của thành ngữ, tục ngữ và ý nghĩa mới của các thành ngữ và tục ngữ đó.


Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

[1] Bakhtin, M. M. (1973) Questions of Literature and Aesthetics, (Russian) Progress Moscow, 1979.
[2] Bakhtin, M. M. Art and Answerability. Ed. Michael Holquist and Vadim Liapunov. Trans. Vadim Liapunov and Kenneth Brostrom. Austin: University of Texas Press [written 1919–1924, published 1974-1979]
[3] Hoàng Văn Hành, Thành ngữ học tiếng Việt, Nxb Khoa học xã hội, 2004
[4] V.V. Vinogradov, Selected works. The history of Rusian Literary Language, Moscow, 1978, tr.288.
[5] F.de Saussure, Giáo trình ngôn ngữ học đại cương, Nxb Khoa học xã hội, 1978
[6] Nguyễn Lân, Từ điển thành ngữ, tục ngữ Việt Nam, Nxb Văn học, 2010.
[7] Nguyễn Như Ý, Từ điển giải thích thành ngữ tiếng Việt, Nxb Giáo dục, 1995.
[8] Nguyễn Như Ý, Đại từ điển tiếng Việt, Nxb Đại học Quốc gia, TP Hồ Chí Minh, 2007.
Tài liệu trích dẫn làm ví dụ được viết tắt
I. Ma Văn Kháng, Một mình một ngựa, Nxb Phụ nữ, 2010 (MVK, MMMN)
II. Nguyễn Xuân Khánh, Mẫu thượng ngàn, Nxb Phụ nữ, 2012 (NXK, MTN)
III. Võ Thị Hảo, Giàn thiêu, Nxb Phụ nữ, 2007 (VTH, GT)
IV. Chu Lai, Phố, Nxb Văn học, 2000 (CL, P)
V. Lê Lựu, Hai nhà, Nxb Thời đại, 2000 (LL, HN)
VI. Bảo Ninh, Nỗi buồn chiến tranh, Nxb Trẻ, 2011 (BN, NBCT)
VII. Nguyễn Khắc Phê, Biết đâu địa ngục thiên đường, Nxb Phụ nữ, 2011 (NKP, BĐĐNTĐ)
VIII. Hồ Anh Thái, SBC là săn bắt chuột, Nxb Trẻ, 2011 (HAT, SBCLSBC)
IX. Đặng Thân, Những mảnh hồn trần, Nxb Hội Nhà văn, 2011.(ĐT, NMHT)
X. Dương Thụy, Oxfort thương yêu, Nxb Trẻ, 2012 (DT, OTY)