MỘT SỐ LOẠI HÌNH BÀI TẬP CHUYỂN NGỮ CHỨC NĂNG NÓI NHẰM NÂNG CAO TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG NGÔN NGỮ CHO SINH VIÊN TIẾNG ĐỨC

Lê Hoài Ân1,
1 Khoa NN&VH Đức, ULIS, VNU

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

 Khung tham chiếu chung châu Âu về ngôn ngữ (Khung CEFR) công bố năm 2001 và bản cập nhật năm 2018 (Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment. Companion Volume with New Descriptors) có nhiều định hướng đặc biệt quan trọng cho hoạt động dạy và học ngoại ngữ nói chung ở các nước châu Âu và nhiều quốc gia khác trên thế giới. Dựa trên phân tích những khuyến nghị nêu trong Khung CEFR và dựa trên một số công trình nghiên cứu áp dụng chuyển ngữ chức năng/CNCN (language mediation) vào dạy và học ngoại ngữ của một số nhà nghiên cứu người Đức, bài viết tổng hợp một số loại hình bài tập luyện CNCN Nói trong dạy, học ngoại ngữ nói chung và dạy, học tiếng Đức nói riêng. Ngoài ra, bài viết cũng đề xuất một số loại hình bài tập CNCN Nói kết hợp các kỹ năng Nghe - Nhìn, Nghe và Đọc để nâng cao độ “nhanh nhạy” trong phản ứng ngôn ngữ cho sinh viên Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Đức, Trường Đại học Ngoại ngữ (ĐHNN), Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN).

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2014). Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam (Ban hành kèm theo Thông tư số 01/2014/TT-BGDĐT ngày 24 tháng 01 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo).
Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2021). Chương trình giáo dục phổ thông môn tiếng Đức (Ban hành theo Quyết định số 712/QĐ BGDĐT ngày 09 tháng 02 năm 2021 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo).
Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2022). Hướng dẫn nội dung dạy học các môn chuyên cấp trung học phổ thông (Ban hành kèm theo Công văn số 4171/BGDĐT-GDTrH ngày 26 tháng 08 năm 2022 của Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo).
Cersei (24-7-2021). Tại sao khi còn trẻ phải nỗ lực kiếm tiền thay vì rong ruổi trải nghiệm? VTC NEWS. https://vtc.vn/tai-sao-khi-con-tre-phai-no-luc-kiem-tien-thay-vi-rong-ruoi-trai-nghiem-ar626384.html
Council of Europe. (2001). Common European framework of reference for languages: Learning, teaching, assessment. Cambridge University Press. https://rm.coe.int/1680459f97
Council of Europe. (2018). Common European framework of reference for languages: Learning, teaching, assessment. https://rm.coe.int/cefr-companion-volume-with-new-descriptors-2018/1680787989
Europarat. (2001). Gemeinsamer Europäischer Referenzrahmen für Sprachen. Berlin et al. Goethe-Institut. (n.d.). Gemeinsamer europäischer Referenzrahmen für Sprachen: Lernen, lehren, beurteilen. Kapitel 4: Sprachverwendung, Sprachverwender und Sprachenlernende. https://www.goethe.de/z/50/commeuro/40404.htm
Goethe-Institut. (2015). Zertifikat B1. Deutschprüfung für Jugendliche und Erwachsene. Modellsatz Erwachsene. Goethe-Institut, Österreichisches Sprachdiplom, & Universität Freiburg. https://www.goethe.de/pro/relaunch/prf/materialien/B1/b1_modellsatz_erwachsene.pdf
Hayashi, A. (2002). Gesprächsstil im Interaktionsprozeß - Deutsch und Japanisch im Kontrast. Universität Tokyo Kagugei. https://u-gakugei.repo.nii.ac.jp/record/30445/files/03878929_53_09.pdf
Hải Minh (20-01-2014). Há miệng chờ sung, sung rơi … cả thúng. CAFEF. http://cafef.vn/vi-mo-dau-tu/ha-miengcho-sung-sung-roi-ca-thung-2014011810334564015.chn
Honzak, F., Müllerrova, P., & Zakova, M. (1991). Vietnamesische Märchen (I. Kondrková, Trans.). Aventinum Praha.
Kolb, E. (2011). Wie stuft und prüft man Sprachmittlung? Zeitschrift für Fremdsprachenforschung, 22(2), 177-194.
Krieghofer, G. (2019, Januar 8). “Lernen ist wie Rudern gegen den Strom. Hört man damit auf, treibt man zurück”. Laotse (angeblich). Zitatforschung. https://falschzitate.blogspot.com/2019/01/lernen-ist-wie-ruderngegen-den-strom.html
Kutz, W. (2010). Dolmetschkompetenz. Was muss der Dolmetscher wissen und können? (Band 1). Europäischer Universitätsverlag.
Lê, H. Â. (2017). Lý thuyết dịch chức năng trường phái Đức và đề xuất hướng thiết kế các bài tập luyện kỹ năng dịch. Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội (Chủ biên), Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc gia 2017 Nghiên cứu và giảng dạy ngoại ngữ, ngôn ngữ và quốc tế học tại Việt Nam (13-27). NXB ĐHQGHN.
Lê, H. Â. (2021). Người dịch là ‘kỵ mã’ hay là ‘ngựa’? Các loại bài tập rèn luyện kỹ năng biên dịch của sinh viên từ quan điểm Lý thuyết dịch chức năng Đức. Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội (Chủ biên), Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc gia 2021 Nghiên cứu và giảng dạy ngoại ngữ, ngôn ngữ và quốc tế học tại Việt Nam (107-121). NXB ĐHQGHN.
Lê, H. Â. (2022). Vai trò kỹ năng “chuyển ngữ chức năng-tình huống” (mediation) trong giáo dục ngoại ngữ và hướng thực hiện “chuyển ngữ viết” trong giờ học tiếng Đức tại Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Đức, Trường ĐHNN, ĐHQG Hà Nội. Hội Ngôn ngữ học Việt Nam. & Trường Ngoại ngữ - Du lịch, Đại học Công nghiệp Hà Nội (Chủ biên), Kỷ yếu Hội thảo Ngữ học toàn quốc 2022 Ngôn ngữ học ứng dụng trong xu hướng hội nhập quốc tế (110-122). NXB ĐHQGHN.
Piccardo, E., Berchoud, M., Cignatta, T., Mentz, O., & Pamula, M. (2011). Pathways through assessing, learning
and teaching in the CEFR. Council of Europe. https://www.ecml.at/Portals/1/documents/ECMLresources/2011_08_29_ECEP_EN_web.pdf
Reinmann, D. (2013). Evaluation mündlicher Sprachmittlungskompetenz. Entwicklung von Deskriptoren auf translationswissenschaftlicher Grundlage. In D. Reimann & A. Rössler (Hrsg.), Sprachmittlung im Fremdsprachenunterricht (194-226). Narr Verlag.
Reimann, D. (2014). Sprachmittlung. Universität Duisburg-Essen. https://www.unidue.de/imperia/md/content/prodaz/reimann_sprachmittlung.pdf
Reimann, D. (2020). Sprachmittlung – Mediation im Fremdsprachenunterricht. Kompetenz und Bildungsziel. Babylonia Journal of Language Education, 3(1), 10-21.
Reiß, K., & Vermeer, H. J. (1984). Grundlegung einer allgemeinen Translationstheorie (1. Aufl.). Niemeyer.
Reiß, K., & Vermeer, H. J. (1991). Grundlegung einer allgemeinen Translationstheorie (2. Aufl.). Niemeyer.
Rössler, A. (2008). Die sechste Fertigkeit? Zum didaktischen Potenzial von Sprachmittlungsaufgaben im Französischunterricht. Zeitschrift für Romanische Sprachen und ihre Didaktik, (2.1), 53-77.
Schöpp, F. (2014). Grundlagen. In R. Riether, M. Victoria & F. Schöpp (Hrsg.), Kommunikativ stark: Sprachmittlung Spanisch. Klett.
Sinner, C. (2013). Die Leipziger Schule der Übersetzungswissenschaft. http://www.carstensinner.de/Lehre/uebersetzungswissenschaft/dossiers2013/Dossier_LeipzigerSchule.pdf
Stolze, R. (1997). Übersetzungstheorien. Eine Einführung (3. Auflage). Narr.
Trần, H. G. (17-5-2021). Lời bài hát Trốn tìm - Đen Vâu. https://hoatieu.vn/loi-bai-hat-tron-tim-den-vau-208245#mcetoc_1f5iumtvl1
Wagner, W. R. (2019). Übungen zur mündlichen Kommunikation. Bayerischer Verlag für Sprechwissenschaft.
ZfA. (2009). Rahmenplan Deutsch als Fremdsprache für das Auslandsschulwesen. https://www.auslandsschulwesen.de/SharedDocs/Downloads/Webs/ZfA/DE/DSD/DaFRahmenplan.pdf?__blob=publicationFile&v=2