Ẩn dụ phương vị trung tâm và pha trộn ý niệm của “心/Xin” trong tiếng Hán và cách biểu đạt tương ứng trong tiếng Việt

Abstract

Xuất phát từ vị trí trung tâm của cơ thể người, 心xin (tâm: trái tim) là điểm giao thoa giữa con người với con người, con người và vạn vật, con người và trời đất. Vị trí trung tâm trực quan này đã khúc xạ ý niệm phương vị vào vạn vật, làm cho những đặc điểm mơ hồ, vô hình, trừu tượng của vạn vật trở nên cụ thể, hữu hình. Bài viết bước đầu phân tích về ẩn dụ phương vị trung tâm của “心” trong tiếng Hán, và so sánh đối chiếu với các cách biểu đạt tương ứng trong tiếng Việt, nhằm giải thích sự giống và khác nhau về ẩn dụ phương vị và sự pha trộn ý niệm của chúng.